Kemanın Doğu Ataları
Ses üretmek için yay kullanan keman gibi çalgılara yaylı ya da telli çalgılar denir. Orta çağlarda doğudan gelen ve on beşinci yüzyılda İspanya ve Fransa’da yaygın olarak çalınan Arap rababı ve ‘rebec’in kemanın ataları olduğu söylenir. Orta çağların sonlarına doğru, Avrupa’da keman denilen yaylı, yaylı bir çalgı ortaya çıkmıştır.
Keman eğitimi hakkında ayrıntılı bilgiler için Buraya Tıklayın.
Doğuda, Çin erhu ve morin khur rababdan evrimleşmiştir ve bu yüzden kemanın akrabaları sayılır.
İlk Kemanı Kim Yaptı?
Atalarıyla karşılaştırıldığında keman, bütünlük açısından başlı başına bir sınıf sayılır. Ayrıca, zamanla kademeli olarak iyileştirilmedi, bugünkü haliyle 1550 civarında ortaya çıkmıştır. Ancak, bu erken kemanların hiçbiri bugün mevcut değildir. Kemanların bu tarihi, bu döneme ait kemanların yer aldığı resimlerden çıkarılmaktadır.
Kayıtlı tarihin en eski iki keman yapımcısı Kuzey İtalya’dan: Cremona’dan Andre Amati ve Salon’dan (Gasparo di Salon) Gasparo di Bertolotti’dir. Bu iki keman yapımcısı ile keman tarihi, efsane perdesinin arkasından adeta sisli bir şekilde gerçekliğe doğru yükselir. Bu ikisinin ürettiği kemanlar bugün hala var. Aslında, bugün var olan en eski keman, Andre Amati tarafından 1565 civarında yapılmıştır.
Keman, Kemanın Akrabası Mı?
Keman, on altıncı yüzyılın ortalarında dünyaya tanıtılmış olsa da, yaklaşık on dördüncü yüzyılda viyol denilen benzer görünümlü bir enstrüman vardı. Viyol on altıncı ve on yedinci yüzyıllarda gelişti ve keman ve viyol aslında Barok dönemde bir arada var oldu.
Viyol ailesindeki enstrümanlar kemanın f şeklinde ses deliğine sahip değildi, bunun yerine C şeklinde bir ses deliğine veya daha dekoratif bir şekle sahipti. Keman, altı, yedi veya daha fazla teli (beşte ayarlı dört keman teli ile karşılaştırıldığında), perdeli bir klavye ve eğimli omuz şekli nedeniyle nispeten kalın bir gövdeye sahip olmasıyla boynun vücutla buluştuğu eklem kemandan farklıdır.
Çeşitli boyutları vardır, ancak çelloya benzer daha düşük bir sicile sahip olan Viola da Gamba özellikle ünlüydü.